VLUCHTELINGEN IN ERMELO - OPVANGLOCATIE DE HOOGE RIET IN GEBRUIK

VLUCHTELINGEN IN ERMELO

Opvanglocatie de Hooge Riet in gebruik

Als Ermeloërs hebben we over hen gehoord en misschien hebt u hen ook al weleens gezien: de asielzoekers die worden opgevangen op het terrein van de Hooge Riet. Gelukkig kon de discussie in Ermelo op een waardige wijze worden gevoerd en is onrust onder de bevolking uitgebleven.

Het maatschappelijke debat over de opvang van asielzoekers lijkt minder hevig te verlopen dan in het begin van dit jaar. Toch zijn de asielzoekers niet uit onze samenleving verdwenen. Integendeel, zij staan in veel gevallen nog maar aan het begin van een langdurig traject, zo leerden we tijdens de jaarvergadering van onze kiesvereniging in maart. Gastspreker Henk Visscher uit Apeldoorn vertelde ons over zijn ervaring met asielzoekers en vluchtelingen tijdens evangelisatiewerk in Vlaardingen en Apeldoorn.

Zo leerde hij ons dat asielzoekers in principe tijdelijk in Nederland verblijven en pas na vijf jaar een permanente vergunning kunnen krijgen. De behandeling van een persoonlijke kwestie kan soms lang duren, bijvoorbeeld in het geval van een bekeerde christen uit Azië die na zestien jaar in Nederland te hebben gewoond toch naar het land van herkomst werd teruggestuurd. Er zijn verschillende groepen asielzoekers te onderscheiden. Zo zijn er mensen die staatloos zijn en die daardoor nergens burgerrechten hebben. Zij kunnen niet terug naar het land van herkomst, maar mogen ook niet in Nederland blijven. Hierbij kan men bijvoorbeeld denken aan mensen met een paspoort uit de voormalige Sovjet-Unie of aan Roma.

Ook de vormen van opvang verschillen. Allereerst is er noodopvang, die een half jaar kan duren. Dan krijgen asielzoekers een slaapplaats in een tent en worden ze voorzien van voedsel. Wanneer men in een asielzoekerscentrum terechtkomt, wacht men af of men in Nederland mag blijven wonen en een woning krijgt toegewezen. Met een budget van vijftig euro per week moet men zich zien te redden. Alleen asielzoekers van wie bewezen kan worden dat zij niet veilig naar het land van herkomst kunnen terugkeren, zullen een officiële status krijgen en in aanmerking komen voor een woning. Alleenstaande jonge asielzoekers kunnen tot hun achttiende opgevangen worden, al dan niet in een gezin, maar zij moeten vanaf hun achttiende verjaardag ook bewijzen dat het voor hen onveilig is terug te keren naar hun thuisland.

Niet-erkende asielzoekers moeten zich dagelijks melden bij het uitzetcentrum en zwerven vaak rond op straat. De BBB-voorziening (waarbij de drie b’s staan voor bed, bad en brood), waarover het kabinet een tijd geleden ernstig verdeeld was, is een andere mogelijkheid waar men deze mensen kan vinden. Uiteindelijk zullen zij worden teruggestuurd naar het land van herkomst, maar sommigen verdwijnen ook met een onbekende bestemming.

Visscher hield tijdens zijn lezing de aanwezigen een spiegel voor. Veel Nederlanders zitten niet te wachten op de komst van vluchtelingen. Het zou inderdaad het mooiste zijn als alle vluchtelingen naar huis terug konden keren. In de huidige gebroken wereld gaat dat helaas niet. Daarom moet men zich, niet alleen in de politiek maar ook in de kerk, ervoor inzetten dat de vreemdeling zich welkom voelt. De waarde van zorg voor vreemdelingen staat in de Bijbel immers ook beschreven! Tegelijkertijd moet men beseffen dat dit tijd kost en dat men niet alle doelen in één keer kan realiseren. Bovendien is het een feit dat in Nederland organisaties met een christelijke grondslag vaak gewantrouwd worden door organisaties als het COA, die geen missionaire activiteiten willen toestaan in de asielzoekerscentra.

Vluchtelingen in Ermelo, hoe is het nu?
Op het moment van schrijven verblijven de minderjarige, alleenstaande vluchtelingen alweer 4 maanden in Ermelo. Doordat de interne verbouwing langer duurde dan verwacht, konden de - maximaal - tachtig voornamelijk Irakese, Eritrese en Syrische jongeren begin mei hun intrek nemen in 'De Hooge Riet', het markante gebouw vlakbij het Ermelose station. De politiek was eind vorig jaar unaniem: vluchtelingen zijn welkom in het zorgdorp Ermelo. Vooraf gonsden de verhalen, vooroordelen, goede en slechte voornemens door het dorp. Nu, enkele maanden later, vinden wij het tijd om te kijken hoe het er écht aan toe gaat en wie er door de oorlog en onrust in hun geboorteland naar Ermelo zijn verdreven.

Rijksmonument 'De Hooge Riet' is grondig verbouwd op kosten van het COA, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. Het merendeel van de voorzieningen was reeds aanwezig, omdat het altijd een zorggebouw is geweest in dienst van het GGZ. In Ermelo verblijven op dit moment ongeveer vijftig minderjarige jongeren vanaf 14 jaar. Van sommigen moet de asielprocedure nog worden opgestart, voor anderen loopt de procedure inmiddels en anderen hebben een afwijzing van hun asiel ontvangen en wachten op uitzetting. De 2- en 3-persoonskamers zijn 'basic' ingericht en beschikken allemaal over een bed, bureau, locker, tv en wastafel. Eten wordt gezamenlijk gedaan in de huiskamer en ook wordt er gezamenlijk gebruik gemaakt van een badruimte.

Tijdens hun asielprocedure worden zij bijgestaan door een voogd die toegewezen wordt door de stichting Nidos. Op De Hooge Riet is dag en nacht begeleiding en toezicht aanwezig van het COA. Overdag gaan de jongeren naar school, wat uitgaat van het ROC Landstede te Harderwijk en moeten ze meehelpen met het koken. 's Avonds worden ze opgevangen door vrijwilligers van het COA, moeten ze hun eigen kamer opruimen en schoonmaken en zijn ze druk met hun asielprocedure. De jongeren verblijven ongeveer acht weken in Ermelo, in afwachting van de uitkomst van hun procedure. Ze krijgen € 50,- zakgeld per week, waarvan ze alles moeten bekostigen, met uitzondering van de woonvoorzieningen.

"Het overgrote deel van de jongeren is naar Nederland toe gekomen om gelukkig te worden," vertelt Rick van Rosmalen, locatiemanager van de opvang in Ermelo. In de periode dat ze in Ermelo verblijven beoordelen medewerkers van het COA hoe zelfstandig ze zijn in de alledaagse dingen, zoals gebruikmaken van het OV of het doen van boodschappen. "Er is sprake van een niveauverschil, al heb je natuurlijk altijd uitzonderingen. Over het algemeen zijn de jongeren uit Syrië en Iran beter geschoold dan de Afrikaanse jongeren," aldus Van Rosmalen.

De gemeente Ermelo is nauw betrokken bij de noodopvang. Er is regelmatig contact met het COA, waarbij met name de aspecten veiligheid en probleemsituaties van belang zijn voor de gemeente. Zo wordt er een vinger aan de pols gehouden en worden eventuele problemen vroegtijdig gesignaleerd. Tot nog toe is er zeker geen sprake van overlast, problemen of racisme. Sjef Oerlemans van de gemeente Ermelo bevestigt dat: "We zijn blij verrast met het verloop van de opvang in De Hooge Riet, we hebben nog geen enkele wanklank gehoord." Ook omwonenden ervaren geen overlast van de opvang. De gemeente Ermelo organiseerde eerder dit jaar een bijeenkomst om eventuele vragen en klachten van buurtbewoners te beantwoorden, maar omdat er geen enkele aanmelding binnenkwam was het signaal duidelijk: in Ermelo gaat het goed.

Naast het COA zijn er elke dag vrijwilligers uit de gemeente Ermelo aanwezig die de jongeren helpen bij hun dagelijkse bezigheden en andere activiteiten zoals spelavonden, het opzetten van een kledingwinkel en een dagbestedingsprogramma tijdens de zomervakantie. Tijdens de informatieavond eerder dit jaar konden mensen zich aanmelden als vrijwilliger. "In totaal zijn er 25 mensen die ons benaderd hebben en die we een plekje hebben kunnen geven binnen de amv (alleenstaande minderjarige vluchtelingen). Dat is gezien het beperkte aantal jongeren die verblijven binnen de opvang voldoende," aldus Henk Ruiter van Welzijn Ermelo, de organisatie die zich bezig hield met de werving van vrijwilligers. De vrijwilligers hebben vooraf duidelijke voorschriften gekregen omtrent de omgang met de jongeren. "Belangrijk," zegt Van Rosmalen, "zeker als je met jongens te maken krijgt die in hun puberteit zitten. Dan geldt nog wel eens de wet van 'de sterkste' en is het van belang dat je weet hoe je daarmee om moet gaan."

Ook zijn er veel spullen ingeleverd door de inwoners van Ermelo. "Bruikbare, goede spullen," onderstreept Oerlemans, "zoals: kleding, speelgoed en andere dagelijkse artikelen van goede kwaliteit en waar men echt wat aan heeft." Omdat in Ermelo alleen jongens worden opgevangen wordt de meisjeskleding en -speelgoed vervoerd naar Borculo, waar een opvang is voor meisjes.

Om een nóg beter beeld te krijgen van de asielzoekersopvang en om de mensen in hun eigen opvanglocatie te ontmoeten heeft het COA een landelijke open dag georganiseerd. Op zaterdag 24 september kunt u vanaf 12.00 uur tot 16.00 uur aan de Dokter Van Dalelaan een rondleiding krijgen, de mensen ontmoeten, vragen stellen en een lekker hapje eten. Ook voor de kinderen worden er diverse activiteiten georganiseerd.