PROSON; SOCIALE WERKVOORZIENING

PROSON; SOCIALE WERKVOORZIENING

Kent u die man met z'n oranje veiligheidshesje die bij de Albert Heijn z'n kaarten wekelijks aan de man probeert te brengen? Ziet u wel eens een groep (ex)gedetineerden schoffelen in de plantsoenen bij u voor de deur? Ook deze mensen maken deel uit van onze maatschappij en proberen op hun eigen wijze een bijdrage te leveren. Staat u er wel eens bij stil dat er verschillende instanties en personen zijn die ze daarbij helpen?

Sociale werkvoorziening in Ermelo

Ook in Ermelo en in de directe omgeving zijn er organisaties die mensen 'met een afstand tot de arbeidsmarkt' helpen om hun steentje bij te dragen. Over het GGZ is in het vorige nummer van de Calvijn al het één en ander geschreven. Een ander voorbeeld is de Proson. Al sinds 1928 zet deze organisatie zich in om mensen met een cognitieve, psychosociale of psychiatrische beperking te laten werken met hun kwaliteiten. De Proson heeft een historische relatie met het bekende blindeninstituut Bartiméus. Daarom is deze sociale werkvoorziening met name gericht op mensen met een visuele beperking. Een interview met Nadja Holstein, directeur van  deze organisatie, verschafte ons inzicht in de werkwijze van Proson, de begeleiding van de mensen met een beperking en de producten of diensten die gemaakt of geleverd worden. Maar eerst wat over de geschiedenis van Proson.

De geschiedenis van Proson.

Naar alle waarschijnlijkheid heeft vrijwel iedere lezer van de Calvijn wel eens gehoord van de Stichting Bartiméus. De naam Proson klinkt wellicht wat minder bekend in de oren. Van oorsprong heette Proson “Productiecentrum Sonneheerdt”. Deze organisatie is ontstaan rond 1925.

Op de website van Bartiméus is het volgende over het ontstaan van het Productiecentrum Sonneheerdt vermeldt:

1921-1926 De 'Vereeniging tot oprichting en instandhouding van Christelijke Tehuizen voor Blinden' is opgericht. Doel van de oprichting: blinden aan goed werk helpen, omdat ze daar in de maatschappij niet aan toekomen. Na aankoop van 12 hectare grond in Ermelo is in 1925 gestart met het bouwen van het tehuis. Dat jaar is ook de naam Sonneheerdt gekozen. De eerste bewoners nemen in 1926 hun intrek in het tehuis.

Na een fusie met Bartiméus in 2006 is het bedrijf verder gegaan onder de naam Proson.

Welke mogelijkheden biedt Proson?

U als inwoners van Ermelo kent wellicht het gebouw van Proson of Sonneheerdt aan de Putterweg wel. We passeren het als we richting Putten rijden. Maar wat er binnen de bakstenen muren van dit gebouw allemaal afspeelt is ons onbekend. Proson biedt tal van mogelijkheden aan om mensen met een visuele beperking te laten werken. Om een tipje van de sluier op te lichten, volgen hier een aantal van de dingen die er bij Proson mogelijk zijn. Zo is het voor ondernemers mogelijk om via Proson mensen met een beperking te detacheren in hun bedrijf. In dit geval zijn de risico’s en lasten voor rekening van Proson. Hoewel deze mensen misschien een lichamelijke beperking hebben, is dit niet te merken aan de mogelijkheden die deze mensen de ondernemer bieden. Naast het detacheren van mensen heeft Proson een eigen Montage afdeling. Op deze afdeling kan van alles verpakt, geassembleerd of gemonteerd worden. Het gaat hier bijv. om verassingspakketten met speelgoed tot complexe producten als kabelgootcontactdozen en waterfilters. Op de montage afdeling werken ongeveer 80 mensen.

Ook op het gebied van Elektro timmert Proson aan de weg. Op deze afdeling wordt gewerkt met bekabeling, bedradingsets, draadbomen, computerconnectoren en soldeerverbindingen.

Deze producten worden gemaakt of samengesteld op deze afdeling. Ook voor de inwendige mens kun je bij Proson terecht. Het bedrijf beschikt over een Catering service en een eigen restaurant genaamd ‘Bon Appetit’. In dit sfeervolle restaurant kan heerlijk worden  gegeten. Daarnaast zijn er een aantal vergaderzalen beschikbaar. Zo blijkt ons eigen Proson een veelzijdig bedrijf te zijn binnen de grenzen van onze mooie en sociale gemeente.

Wist u dat      

• De stichting Bartiméus opgericht is op 14 oktober 1915?

• In 1930 de brailledrukkerij uit Ermelo de grootste van Europa was?

• Koningin Julia in 1954 een werkbezoek aan Sonneheerdt bracht?

• Er in 1972 zelfs op Texel een vestiging van Bartiméus is geopend?

• Sonneheerdt zich ook internationaal inzet voor slechtzienden en blinden?

• Bartimeus in 2012 een App heeft gelanceerd met de naam ZIEN?

Nadja Holstein aan het woord

Wie is Nadja Holstein en hoe ben je terecht gekomen bij Proson?

Nadat in 2012 de fusie met de Inclusief groep niet door ging, kwam er een vacature vrij voor directeur bij Proson. Ik was eerder werkzaam bij SW bedrijf Ability te Uithuizen. De reden dat ik op de vacature reageerde was de interessante opdracht om Proson klaar te stomen voor de toekomst en daarbij de bijzondere doelgroep namelijk mensen met een visuele beperking.

Kun je iets meer vertellen over Proson. Hoe is de organisatie ontstaan? Wat is de connectie met Barthiméus?

Proson was in eerste instantie een blindenwerkplaats. Na de komst van de wet sociale werkvoorziening in 1970, werd Proson een sociale werkvoorziening. Tot voor kort was de Rijksoverheid verantwoordelijk voor de sociale werkvoorziening. Met de komst van de participatiewet per 1 januari 2015 is deze verantwoordelijkheid overgeheveld naar de gemeente. Bartimeus is de aandeelhouder van Proson. Dit in tegenstelling tot de Inclusief groep waar 7 gemeenten, waaronder Ermelo, aandeelhouder van zijn. Die gemeenten hebben besloten Proson en Inclusief Groep samen te voegen tot één werkbedrijf.

Waar houd Proson zich op dit moment mee bezig en hoeveel mensen zijn er intern werkzaam?

Op dit moment zijn er ongeveer 200 mensen werkzaam bij Proson. Hieronder zijn ook een aantal mensen van de Sociale Dienst Veluwerand en GGZ centraal. De helft van de mensen die bij Proson werkzaam zijn, hebben een visuele beperking. De andere helft heeft een andere arbeidsbeperking. Er zijn altijd zienden nodig om samen met blinden werkzaamheden uit te voeren. Hiervoor wordt ook gebruik gemaakt van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die onder de participatiewet vallen. De tweede groep is een interessante groep. Het gaat hier om Wajongers die op dit moment nog vallen onder de verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid maar op termijn ook over zullen gaan naar de gemeenten. Door ook met deze groep te werken anticiperen wij op de toekomst.

Wat zijn de gevolgen voor Proson met de komst van de participatie wet?

De komende jaren zal de subsidie worden terug gebracht van € 27.000,- per jaar naar € 22.000,-. Op dit moment worden er voor een aantal bedrijven werkzaamheden gedaan die intern bij Proson worden uitgevoerd. De huidige groep die nog onder de oude regeling van de Wet sociale werkvoorziening valt zal blijven bestaan en door natuurlijk verloop worden afgebouwd. De instroom groep zal gaan vallen onder de richtlijnen van de participatie wet. Voor deze groep is het de bedoeling dat er arbeidsplekken gevonden worden bij reguliere bedrijven. Wel is het extern plaatsen van mensen met een visuele beperking moeizaam. Op dit moment wordt er door het Ministerie SZW, in samenwerking met Proson / Bartiméus, onderzocht hoe hieraan handen en voeten kan worden gegeven.

Is het voor de doelgroep van Proson mogelijk om in een normale werkomgeving te werken?

De werkomgeving bij Proson is aangepast voor blinden en slechtzienden. Ook het werk is zodanig verdeeld en voorzien van productie omschrijvingen en hulpmiddelen dat iedereen op zijn kwaliteiten is ingezet. Bij reguliere bedrijven zal men dan meer in taken moeten gaan denken en competenties van mensen en minder in functies. Plaatsing in regulier werk is dan heel goed mogelijk.

Hoe zie jij de rol van Proson in de toekomst?

Proson is een productiebedrijf, qua werksetting goed vergelijkbaar met het reguliere bedrijfsleven. Ook wij moeten op tijd aan onze klanten leveren en de kwaliteit bieden die is afgesproken. De instroom van de SW stopt, maar ons werkbedrijf leent zich erg goed voor het werkfit maken van werkzoekenden die vallen onder de participatiewet. Dat is een veel bredere groep dan alleen de mensen die aangewezen zijn op een beschutte werkomgeving. In onze werksetting is het mogelijk om groei te realiseren en werknemersvaardigheden verder te ontplooien. Directe volledige inzetbaarheid, zoals dat in het reguliere bedrijf vaak wenselijk is, is bij ons niet noodzakelijk. Draagkracht en draaglast van mensen worden afgestemd en ingezet wordt op ontwikkelingsstappen die leiden tot participatie. Dat kan ook taalonderwijs zijn voor statushouders. Naast taalonderwijs draagt het werken in een aangepaste werksituatie met Nederlands als voertaal bij aan de snelheid om Nederlands te leren. Het liefst willen we mensen regulier plaatsen, maar als dat niet mogelijk is, in andere vormen van werk. Dat kan zijn werken met een loonkostensubsidie, maar ook vrijwilligerswerk.

Kan Proson zelfstandig overleven?

De participatie wet is samen gegaan met een grote subsidiekorting voor de oude SW’s. Dit betekent dat alle SW bedrijven vroeg of laat in de rode cijfers terecht komen, ook Proson. Wij hebben het geluk dat in onze regio twee sterke werkbedrijven zijn. Inclusief Groep is een gezond SW bedrijf met een goed weerstandsvermogen. Ook Proson is als beschut werken bedrijf een best practice. Het besluit om de twee bedrijven samen te voegen geeft gemeenten de tijd om strategie te bepalen en keuzes te maken. In andere regio’s, waar miljoenen verliezen spelen, staat dit onder grote druk.

Met welke zorgaanbieders werkt Proson samen?

Proson werkt onder andere samen met GGZ Centraal, Careander, ’s Heerenloo en Bartimeus natuurlijk. Dagbesteding en beschut werken lopen in elkaar over en beide wordt op onze locatie geboden. Ook brengen wij werk naar de zorginstellingen toe in het kader van uitbesteding. De productiedruk is dan aangepast omdat dagbesteding vrijwillig is.

De steeds nauwere samenwerking tussen Inclusief Groep en Proson, hoe kijk je hier tegenaan?

Proson en Inclusief Groep zijn al jaren in gesprek. Samenwerking was er voor de komst van de participatiewet niet echt omdat wij twee hele verschillende bedrijven zijn, met een verschillende aanpak en klantenportefeuille. Het laatste jaar hebben wij elkaar veel meer opgezocht en beseffen wij ons dat het voor de doelgroep van de SW noodzakelijk is de krachten te bundelen. Wij zijn een uitvoeringsorganisatie van de wet voor gemeenten en gemeenten hebben er baat bij om dit binnen bestaande budgetten te laten plaatsvinden. Het besluit tot samenvoeging is dan ook heel logisch. Het is ook effectief. Want doordat wij verschillend zijn vullen wij elkaar aan wat de totale kwaliteit van de uitvoering ten goede kan komen en tot lagere uitvoeringskosten zal leiden.

Is er in het bedrijfsleven bereidwilligheid om mensen met een visuele beperking een baan aan te bieden?

Onbekend maakt onbemind. Veel mensen hebben geen idee van de kwaliteiten van mensen met een visuele beperking. Vaak is het beeld dat ze niet veel kunnen en dat is onterecht. Het gesprek met het Ministerie SZW beperkt zich dan ook niet tot het bieden van ondersteuning aan de doelgroep, maar ook aan werkgevers. Iedereen die bij Proson is geweest heeft voor de rest van zijn leven een andere kijk op medewerkers met een visuele beperking. Ja, natuurlijk heb je handige blinden en onhandige blinden, maar dat is ook voor zienden van toepassing. Waar het om gaat is het inpassen van mensen op hun kwaliteiten, niet om het verschil.

De SGP maakt zich hard voor het behoud van Proson. Dit hebben zij ook landelijk op de agenda gezet. Hoe ervaart u deze steun?

De gesprekken met het Ministerie SZW komen voort uit de toezegging die is gedaan door de staatssecretaris naar aanleiding van vragen door SGP en CDA. Wij zijn hier heel dankbaar voor omdat de blinden en slechtzienden bij het tot stand komen van de participatiewet vergeten zijn. Het gaat dus niet zozeer om het behouden van het bedrijf Proson, want als je een uitvoeringsorganisatie van een wet bent kan dat nooit een doel op zich zijn, maar om het behouden van de expertise van Proson. Ik ben erg optimistisch over de uitkomsten hiervan. Het gaat om een doelgroep, die zonder extra aandacht en specifieke begeleiding thuis zal blijven zitten. Voor blinden is werk niet alleen werk, maar ook een bron aan sociale contacten. Als je minder mobiel bent, en dat zijn blinden, dan is je wereld zonder werk wel heel erg klein. Het is fijn dat deze mensen niet aan hun lot zijn over gelaten en mochten rekenen op de steun van de SGP. Persoonlijk ervaar ik deze steun als een zegen. Ik kan grotendeels zelf bepalen wat ik doe en hoe ik het doe en waar. De ambitie om het verschil te maken, voor die mensen waarvoor dat niet direct mogelijk is, deel ik met heel mijn hart met de SGP. Wij zijn immers allemaal kinderen van God.    
 

Afsluitend

Wat zegt de Bijbel over dit onderwerp? Lees dan eens de wonderen die Jezus heeft gedaan tijdens Zijn omwandeling op de aarde. Hij zocht een bezetene op om hem te verlossen van de heerschappij van veel duivelen. Hij maakte de blinde Bartiméus weer ziende. Ook de maanzieke knaap werd door Hem genezen. Ook ons wordt een boodschap meegegeven: God lief te hebben boven alles. Maar vergeet dan ook uw naaste niet, zoals uw naaste met een beperking.

Zonder beperkingen geboren worden, is niet helemaal vanzelfsprekend. Ook kan een klein ongelukje grote gevolgen hebben voor u en uw omgeving, denk aan opgelopen lichamelijk letsel en beperkingen. Wat is het dan fijn als er instanties zijn zoals de Proson die de talenten van zulke mensen herkent en ze een kans geeft om een bijdrage te leveren aan de maatschappij.

GP en AvdG